معرفی حوزه های جامعه شناسی

اصطلاح “جامعه شناسی” توسط آگوست کامت در قرن نوزدهم از واژه لاتین “socios” (همراه با دیگران) و کلمه یونانی “logos” (دلیل) برای توصیف علم جدید زندگی اجتماعی ابداع شد.

در حالی که جامعه شناسی از زمان کامت بسیار تغییر کرده است، اما هنوز یک رشته مهم است که به ما کمک می کند چگونگی زندگی در جهان را درک کنیم.

در حال حاضر، هفت حوزه اصلی جامعه شناسی وجود دارد. در این مقاله به طور خلاصه در مورد این زمینه ها و چرایی علاقه جامعه شناسان به آنها بحث خواهد شد:

۱.سازمان اجتماعی

سازمان اجتماعی به الگویی از روابط بین گروههای مختلف و افراد منفرد اشاره دارد. سازمان اجتماعی را می توان مبنای اساسی جامعه مدرن دانست، زیرا انجام فعالیتهای بسیار پیچیده ای را که سایر افراد جامعه در آن شرکت می کنند یا تحت تأثیر قرار می گیرند، امکان پذیر می کند.

شناسایی و طبقه بندی گروه بندی های مختلف افراد یک کار اساسی برای جامعه شناسان است. به طور معمول، جامعه شناسان گروه را حداقل از دو عضو تشکیل دهنده می دانند که:

• تعامل با یکدیگر
• احساس هویت یا تعلق دارند
• هنجارها یا انتظاراتی را که افراد خارج از گروه انجام نمی دهند را به اشتراک می گذارند.

در حالی که جامعه نمونه ای از سازماندهی اجتماعی است، این جامعه به نوبه خود از مجموعه ای از گروه های متشکل از افراد متقابل تشکیل شده است. جامعه شناسان دقیقاً نحوه تعامل و سازماندهی آن گروه ها را بررسی می کنند.

به طور معمول، وقتی جامعه شناسان درباره سازمان های اجتماعی بحث می کنند، آنها به موارد زیر اشاره می کنند:

• نهادهای اجتماعی ، مانند خانواده یا مدرسه.
• گروه های اجتماعی ، مانند انجمن های حرفه ای، یا سازمان های داوطلبانه مانند انجمن های محله ای.
• نابرابری های اجتماعی، که افراد را از لحاظ اجتماعی طبقه بندی می کند، مانند طبقه متوسط ​، طبقه کارگر، طبقه پایین، طبقه بالا و…
• گروه های مذهبی، مانند کلیساها و موسسات خیریه وابسته
• بوروکراسی ها، از جمله واحدهای اداری ادارات دولتی.

۲. روانشناسی اجتماعی 

روانشناسی اجتماعی  بر رابطه بین افراد و ساختارها و فرایندهای اجتماعی بزرگ تری که در آنها شرکت می کنند، تأکید می کند.

در حالی که مطالعه سازمان و ساختار اجتماعی هسته تعیین کننده جامعه شناسی است، اما همه ساختار اجتماعی از تعاملات بین افراد ناشی می شود. بنابراین، برای درک اهمیت، ماهیت و تأثیرات ساختار اجتماعی ، باید افرادی را بشناسیم که رفتار آنها این ساختار را تشکیل می دهد.

زمینه های عمده مطالعه شامل انحراف، جامعه پذیری، پویایی گروه، سلامت، نژاد و قومیت و جنسیت است. جامعه شناسان در این زمینه برخی موضوعات جالب را مورد مطالعه قرار داده اند، مانند: پیامدهای روانشناختی زندگی شغلی و خانوادگی و نگرش گروه های اقلیت به جریان اصلی فرهنگ.

۳. تغییر اجتماعی

جامعه شناسان علاقه مندند هر دو مقوله ی “آنچه چیست” و “آنچه تغییر می کند” را مطالعه کنند. از این نظر، تغییر اجتماعی به هرگونه تغییر در چگونگی سازماندهی یک جامعه اطلاق می شود. بنابراین جامعه شناسان در صدد تبیین علل و تأثیرات این تغییرات اجتماعی هستند.

برخی از نظریه های تغییر اجتماعی بر توضیحات تکاملی تأکید دارند. این نظریه ها معتقدند که جامعه از اشکال ساده و سازمان به شکل پیچیده تری در می آید. بنابراین تغییرات اجتماعی خطی و پیشرونده است.

جامعه شناسان به طور معمول چند عامل اساسی را که بر تغییرات اجتماعی تأثیر می گذارد شناسایی می کنند:

• محیط فیزیکی: تغییر در محیط، مانند تغییرات آب و هوا، بقای انسان ممکن است به اشکال مختلف سازمان اجتماعی نیاز داشته باشد. تغییرات بسیار سریع در محیط فیزیکی می تواند زندگی اجتماعی و فرهنگی را مختل کند.
• تغییرات جمعیت: مهاجرت ها و تسخیرها افراد را به مکان های جدید می آورد، که به نوبه خود می تواند به شکل هایی از تغییرات اجتماعی منجر شود.
• انزوا و تماس :جوامعی که از ارتباطات جهانی جدا شده اند، ممکن است خیلی سریع تغییر کنند.
• فن آوری:پیشرفت در فن آوری ، مانند اتومبیل یا هواپیما ، می تواند سازمان اجتماعی را به طرز چشمگیری تغییر دهد، زیرا این فن آوری های جدید روش های جدیدی را برای تعامل مردم فراهم می کند.
  موضوعات عمده مطالعه برای این رشته عبارتند از: تغییرات اکولوژیکی، جمعیت، مهاجرت،تغییر فناوری ، تکنیک های جدید تولید، تغییر فرهنگ، فرایندهای سیاسی، تحول اجتماعی، نوسازی، ارتباطات جمعی و تأثیر بلایای طبیعی.

۴. بوم شناسی انسانی

به مطالعه طبیعت و رفتار جمعیت معین و تعامل آن با محیط پیرامون می پردازد. به طور خاص، این کار بر چگونگی سازگاری ساختارهای اجتماعی با کیفیت و کمیت منابع طبیعی و وجود سایر گروه های انسانی متمرکز است.

مطالعاتی از این دست شیوع بیماریهای روانی، جرم، بزهکاری، روسپی گری و اعتیاد به مواد مخدر را در مراکز شهری و سایر مناطق پیشرفته و مدرن نشان داده است.

۵.آمار و جامعه شناسی

این حوزه از مطالعه مربوط به مطالعه تعداد جمعیت، ترکیب، تغییر و کیفیت و چگونگی تأثیر این عوامل بر سیستم های اقتصادی ، اجتماعی و سیاسی فراگیر است.

این حوزه همچنین بر مواردی مانند نرخ باروری و مرگ و میر، تأثیر مهاجرت بر توزیع برخی از جمعیت ها تمرکز دارد. نمونه هایی از موضوعاتی که جامعه شناسان در این زمینه مطالعه می کنند شامل روند رشد جمعیت و اینکه چگونه این روندها تحت تأثیر نرخ باروری ، مرگ و میر و مهاجرت، نحوه توزیع جمعیت در یک منطقه خاص (به عنوان مثال تفکیک)، فقر و نابرابری قرار دارند.

۶. جامعه شناسی کاربردی

این رشته به کاربرد مشکلات جامعه شناسی برای حل مشکلات اجتماعی می پردازد. به عنوان مثال، برخی از اصلی ترین مشکلات اجتماعی شامل حاشیه نشینی، فحشا، خانواده های پرجمعیت، کمبود پرستار و تغذیه نامناسب است. یک جامعه شناس کاربردی می تواند دانش خود را در مورد چگونگی حل این مشکلات به کار ببرد.

۷. روش ها و تحقیقات جامعه شناسی

این حوزه مربوط به کاربرد اصول و بینش های جامعه شناسی برای مطالعه و تنظیم محیط اجتماعی مردم است. این نمایانگر تلاشی برای ساخت و توسعه نظریه هایی است که بتواند اعمال و رفتارهای مردم را توضیح دهد.

source:CHRISTOPHER FUSTER BUENO,PH.D.AUG 4, 2017